Incredible India

Namaste!

Hoe is het? Alles goed in Nederland? Ontzettend leuk om jullie reacties op onze blog te ontvangen, echt!

Hier is ie dan, onze langverwachte India-blog! Hoewel we al vanaf onze aankomst in India (zo’n 6 weken geleden) aan een blog aan het werken zijn, wilde het niet helemaal… De reden? Misschien is de beste verklaring nog wel dat India moeilijk in woorden te beschrijven valt, maar we gaan het desalniettemin natuurlijk gewoon proberen :)!

Uit het raam van het cafeetje kijkend waar we momenteel deze blog zitten te schrijven, zien we een interessant straatbeeld. Een rijtje geitjes loopt voorbij, twee heilige koeien staan bij een marktkraampje wat overgebleven etensresten op te peuzelen en vieze straathonden liggen voor het café te dromen van een leven zonder luizen, schurft en andere nare ziektes. Een aap op een dak kijkt speurend om zich heen, zoekend naar openstaande ramen die mogelijk tot nieuwe voedselvoorraden leiden. Op straat banen taxi’s, autorickshaws en ezels met veel lawaai (het lijkt wel alsof er een automatische verbinding gelegd is tussen de motor en de claxon, zodra de motor aangaat doet de claxon mee :o!) een weg tussen de kleurrijk geklede Indiase vrouwen en kinderen, terwijl Indiase mannen met open mond iedere vrouwelijke toerist die voorbij komt nastaren. Helaas geen olifant of kameel op straat vandaag! Mooiere, modernere gebouwen staan midden tussen de krotten en bedelaars langs de weg houden hun hand op of lopen achter je aan totdat blijkt dat je echt niets gaat geven. ’s Avonds komen de honden tot leven, de ratten tevoorschijn en lijkt het leven op straat alleen maar meer te worden in plaats van minder. Straattentjes verkopen verschillende, in dubieuze omstandigheden bereide, gerechtjes en drankjes en marktkooplieden proberen voorbijgangers alles aan te smeren wat ze echt niet nodig hebben.

Hoewel dit straatbeeld misschien erg rustig lijkt, is het dit allesbehalve. Overal in India is het een drukte van jewelste. India is intens, druk, vol en veranderlijk. Deze dingen merk je echter pas echt als je van positie verandert, wanneer je van toeschouwer deelnemer wordt! Wandelend over straat merk je als buitenlander datgene wat India nu precies zo intens maakt. De apen, straathonden, koeien en het overweldigende verkeer zijn namelijk nog tot daaraan toe. Wat India voor ons vooral heel intens maakt, is namelijk niet het land zelf maar haar bewoners!

India staat bekend als een land waar iedereen welkom is. Zo bevinden wij ons momenteel in McLeod Ganj, de plek waar de Dalai Lama en de Tibetaanse overheid opgevangen worden (waarover later meer). Een warm welkom (letterlijk en figuurlijk gezien de temperaturen… 47 graden Celsius toen we in Delhi aankwamen en een gevoelstemperatuur van zo’n 55 graden in Rajasthan later gedurende onze reis!) staat iedere buitenlander dan ook te wachten. Indiërs hebben namelijk de opvatting dat het beleefd is om met buitenlanders te praten, zodat zij zich meer op hun gemak voelen. An sich erg aardig natuurlijk en het leidt zeker tot leuke gesprekken…totdat je beseft dat India 1,2 miljard inwoners heeft, ontzettend dikbevolkt is en Engels als voornaamste landstaal ziet… en daar bij optelt dat alle Indiërs van mening zijn dat ze deze beleefdheid in de praktijk moeten brengen! Oftewel: het praten wordt zelfs Wendela vaak teveel! Waar je ook komt, gaat of blijft, het maakt niet uit, overal vindt ongeveer dezelfde dialoog plaats. Binnen tien minuten weten Indiërs alles van je, van je naam tot je leeftijd, tot het land waar je vandaan komt, je baan, je inkomen, hoe lang wij al ‘getrouwd’ zijn (India is erg conservatief en zonder ons als getrouwd voor te doen kunnen we soms geen gezamenlijke kamer huren!), waarom we geen kinderen hebben, waarom we A doen en niet B etc. etc. etc. Ze vragen nog net niet naar de kleur van je onderbroek! Dit klinkt allemaal erg gezellig en is dat soms ook wel…MAAR: de vragen worden in een continue stroom op je afgevuurd, lijken geen relatie met elkaar te hebben…en, ze luisteren niet eens naar het antwoord! En als je bovenstaand gesprek dan naar voldoening (volgens de Indiër uiteraard) afgerond hebt, dan moet je nog 25 uur en 50 minuten in die ene nachttrein! En denk maar niet dat je gedurende die tijd, met uitzondering van de uren dat iedereen ook daadwerkelijk slaapt, een boek kunt lezen, een film kunt kijken of ook maar tien minuten uit het raam kunt staren om van het uitzicht te genieten. Zoals één man in een bus fijntjes opmerkte: ‘Jullie Westerlingen, jullie zijn erg op jezelf en luisteren graag naar muziek zonder iets tegen elkaar te zeggen. Wij Indiërs zijn allemaal broeders en zusters en dus praten we met elkaar’… een opmerking die gevolgd werd door een volgende riedel aan vragen, terwijl we net aangegeven hadden dat we graag even naar muziek wilde luisteren en van het uitzicht wilde genieten, de oordopjes demonstratief in onze oren klemmend! Privacy is dan ook iets waar vele Indiërs geen boodschap aan hebben. Naast het gewoon door blijven praten ook als je aangegeven hebt dat het even genoeg was, zijn genoeg andere voorbeelden te noemen. Zo is Wendela al meerdere keren wakker geworden in de trein omdat er gewoon een andere, mannelijke, passagier op haar voeteneind zat (terwijl je een bed reserveert dat echt alleen voor jou is!) en komen andere treinpassagiers om de beurt met je praten of gewoon ongegeneerd naar je staren. Staren is ook iets waar Indiërs erg goed in zijn. Langdurig, openlijk, ongegeneerd en vol overtuiging kunnen ze je minutenlang aanstaren, van top tot teen bekijken, met hun hoofd volgen en soms zelfs achter je aan lopen en rondjes om je heen lopen. Waar we ons in sommige gevallen vooral natuurfenomenen voelen, wordt vooral Wendela op straat echt als een filmster behandeld. Mannen tikken elkaar aan en wijzen haar kant op en zodra Marius ook maar even uit de buurt is, komen ze in hordes tegelijk op haar af… totdat ze de blonde Marius zien (blond & blank betekent namelijk dat je een goed karma hebt) en snel afdruipen. We zijn kennelijk een enorme bezienswaardigheid en Indiërs zien Westerlingen als het toonbeeld van schoonheid (vooral gezien onze blanke huid, de tv-commercials en videoclips tonen allemaal Indisch-Europees uitziende jongen vrouwen met lang donkerbruin haar, bruine ogen, een blanke huid, niet al te lang van stuk en met een erg vrouwelijk postuur… heel anders dan in Europa). Voor ons is dat allemaal erg vreemd, hoewel we er inmiddels wel aan gewend zijn, na een keer of 50 per dag voor 6 weken lang op de foto gegaan te zijn met volkomen vreemden. Sta je bij de Taj Mahal, nemen ze een foto van ons in plaats van van dit wereldwonder! Ben je in een fabuleus kasteel of paleis met een schitterende architectuur en inrichting en een betoverend uitzicht, zijn alle camera’s op ons gericht! De foto’s schijnen vooral voor vrienden en familie bedoeld te zijn, om hen te laten zien dat ze ‘Westerse vrienden’ hebben. Het vreemde is echter dat juist de fotografen vaak géén vragen stellen. Wij vragen ons dan ook ten zeerste af hoe de gesprekken gaan wanneer deze fotografen pochen over hun Westerse vrienden… ‘vrienden’ waar je niet eens de naam van weet!

Onverklaarbaarder voor ons is een andere Indische gewoonte: zo wordt Wendela regelmatig benaderd door vrouwen die haar een hand komen geven, waaronder vrouwen in boerka’s! Man doet het woord en wil zijn vrouw aan haar voorstellen, waarna de hand geschud wordt en de man en boerka in kwestie hun weg vervolgen. Of: Wendela krijgt midden in een rondleiding of zomaar op straat een baby in de handen geduwd, moet poseren voor de foto en dat was het dan weer. Ook worden regelmatig alle kleine kinderen van de familie naar voren geduwd, waarbij ze dan één voor één, uiteraard breed lachend naar het vogeltje, de hand op het hoofd moet leggen bij wijze van zegening. En Indiërs nemen natuurlijk niet één foto, maar zeker een stuk of vijftien per ‘shoot’. Oma erop, oma eraf, opa erbij, tante 1 erbij, tante 2 eraf, vader erop, moeder eraf, baby in de handen, baby op schoot etc. etc. en uiteindelijk het hele riedeltje nog een keer met ieder familielid afzonderlijk. Hetzelfde geldt overigens voor obers in restaurants, winkelbediendes etc. Rustig met z’n tweeën eten is erg lastig, de honderd obers die in een gemiddeld restaurant rondlopen (allemaal met een duidelijk eigen taak, rang en verantwoordelijkheid die ook door de klant gerespecteerd moet worden anders gaat het helemaal fout met je bestelling!) komen allemaal afzonderlijk een praatje maken…

'Waarom?’ vraag je je als lezer van deze blog nu misschien af. ‘Waarom blijf je in godsnaam zo aardig en vriendelijk?’ Goede vraag… eerlijk gezegd een vraag die wij onszelf ook regelmatig stellen. Het punt is alleen dat Indiër nummer 3827 natuurlijk niet weet dat wij met Indiër 1 t/m 3826 precies hetzelfde gesprek al gevoerd hebben, maar het is vooral erg lastig om onvriendelijk te zijn tegen mensen die het zo goed bedoelen en die zo vriendelijk tegen jou zijn! Wat wij vaak als bemoeizuchtigheid ervaren, zien zij als ‘behulpzaamheid’. Een voorbeeld: wij bestellen geen eten in de trein omdat het te pittig is. Vervolgens gaat letterlijk IEDEREEN in de trein zich ermee bemoeien, gesprekken met de catering jongen vertalen, om ons er vervolgens volmondig van te overtuigen dat het ECHT NIET pittig is. Wanneer wij dan heel tactisch proberen te weigeren, er aan toevoegend dat ‘niet pittig’ in India voor ons in Nederland nog steeds heel pittig is, worden we met ongeloof aangestaard, om vervolgens uit te leggen dat we het echt MOETEN proberen en dat ze zeker weten dat zelfs wij bleekscheten met zwakke magen (dat denken ze ongetwijfeld) gerecht A of B ECHT ABSOLUUT NIET pittig zullen vinden. Na tien keer vriendelijk geweigerd te hebben, kom je er uiteindelijk alleen maar vanaf door het eten dan toch maar te bestellen voor iets minder dan een euro, in de hoop dat ze deze keer dan misschien toch gelijk hebben en wel iets lekkers in de trein serveren (26 uur op koekjes, chips en bananen is niet ideaal, dan wil je het maar al te graag geloven ;)), wordt je bruine en gele drab met rijst geleverd. Daar zit je dan, trachtend vriendelijk te blijven terwijl je mond na een halve hap uiteraard al in brand staat, terwijl de hele coupé met een gespannen gezicht jouw reactie op hun Indiase cuisine observeert. Vervolgend dat het helaas toch nog steeds te pittig is voor ons, word je overal meewarig aangekeken, waarna iedereen je hun eigengemaakte eten aanbiedt, wat uiteraard echt NOG MINDER PITTIG is en wat je echt aan moet nemen, want je mag niet verhongeren in India, aangezien het eten in de trein bij nader inzien toch niet van zulke goede kwaliteit is. Vriendelijk weigeren werkt ook hier niet, minder vriendelijk weigeren is niet zo handig aangezien je nog zo’n 20u met deze mensen moet op die luttele vierkante meters in de trein, en dus wordt het hele riedeltje van proberen en teleurstelling herhaald etc. etc.

‘Indiërs zijn zo anders dan Europeanen. Als je in Europa bent, is er niemand die je zomaar helpt op straat, je moet er altijd zelf om vragen’, aldus een van onze mede treinreizigers. En gelijk heeft hij, wat meteen ook het verschil tussen onze culturen aangeeft. Indiërs bedoelen het echt ontzettend goed namelijk en wat door ons als bemoeizuchtigheid wordt gezien, is bedoeld als behulpzaamheid gemengd met heel wat nieuwsgierigheid. Wat Indiërs echter niet zien, is dat dat wat zij als ‘Europese onverschilligheid’ opvatten, door ons gezien wordt als privacy, of de vrijheid van het individu!

Hoewel veel Indiërs die wij gesproken hebben het hebben over ‘slechte invloeden uit het Westen’ (heel gek voor ons om te horen, aangezien ze Westerlingen dus ook weer lijken te verheerlijken) zoals alcohol en roken voor vrouwen, vrije huwelijken en scheidingen etc., zijn veel van de Indiase gewoontes heel vreemd voor ons, van kleine dingetjes als het feit dat Indiërs zelfs in het meest chique restaurant met hun handen eten, wildplassen hier hoogtij viert, mensen uitgebreid gorgelen en op straat (of uit het raam van de bus, erg fijn als je erachter zit!) tuffen, keihard muziek luisteren zonder oordoppen, tegen elkaar schreeuwen, zelfs vrouwen boeren laten in het openbaar, en mensen hun afval overal weggooien BEHALVE in de prullenbak. Voor wat betreft normen en waarden kunnen wij nog veel van de Indiërs leren, hoewel deze normen en waarden vaak ook weer resulteren in voor ons vreemde en soms zelfs ontzettend gruwelijke en verschrikkelijke gewoontes.

Zo is de familie de hoeksteen van de Indiase samenleving en wordt het huwelijk en het krijgen van kinderen erg in eren gehouden. De scheidingspercentages in India zijn het laagst ter wereld (we lazen iets van 9 op de 1000 echtparen, waarbij die 9 waarschijnlijk in de grote steden plaatsvonden), terwijl de meeste echtparen elkaar via uithuwelijking hebben leren kennen. Mocht het je namelijk niet lukken om zelf een ‘love partner’ (zoals ze dat noemen) te vinden die volgens je ouders geschikt is, dan wordt er rondgevraagd in het netwerk en/of de hulp van een bemiddelingsbureau ingeroepen. De sterren worden gecheckt en als de horoscopen bij elkaar passen (en alleen dan!) wordt de eerste afspraak ingepland. De meeste echtparen zijn dan ook vreemden als ze trouwen en hebben elkaar hooguit een paar keer gezien…en deze gewoonte vindt zeker niet in de armere laag van de bevolking plaats, maar juist onder de rijkeren! Deze manier van trouwen staat kennelijk garant voor goede huwelijken, aangezien niets zo aan verandering onderhevig is als de liefde. Toch is dit niet het hele verhaal. Vrouwen hebben het in deze situatie namelijk vaak absoluut niet gemakkelijk. Vrouwen horen van hun ouders namelijk een bruidsschat mee te krijgen wanneer zij huwen (wat meteen verklaart waarom de Indiase samenleving zoveel mannen kent, een dochter betekent al vanaf haar geboorte dat de familie een grote toekomstige schuld heeft…een reden voor veel families om abortus te plegen wanneer de foetus vrouwelijk blijkt te zijn, hoewel het testen van het geslacht van ongeborenen officieel verboden is!). Wanneer de bruidsschat, of de bruid zelf, na het huwelijk niet bevalt of niet goed genoeg naar haar schoonfamilie luistert (vrouwen gaan bij hun man en zijn ouders wonen) schijnt het nog regelmatig te gebeuren dat er een ‘ongelukje’ in de keuken plaatsvindt. In werkelijkheid wordt de vrouw in kwestie met een brandbare vloeistof overgoten en levend verbrand! Hoewel de Indiase overheid deze praktijken aan probeert te pakken en erg gebrand is op vrouwenrechten, schijnt deze praktijk nog veel voor te komen, zelfs in de gegoede families…

Een andere verschrikkelijke traditie is ‘widow burning’. Religie (zowel het Hindoeïsme als de Islam, het christendom en het Boeddhisme) speelt een enorm grote rol in India, maar bijgeloof doet dit helaas ook. Wanneer je als getrouwde vrouw je man verliest betekent dit in de ogen van sommige bevolkingsgroepen namelijk dat jij als persoon ‘ongeluk’ brengt. Naast je man verlies je als weduwe dan vaak ook je hele leven: je familie en vrienden willen niet meer met je omgaan of voor je zorgen en je wordt een paria. De enige manier voor vrouwen om een leven als uitschot te voorkomen, vaak bedelend om je geld, is door zichzelf mee te laten verbranden met het lijk van hun man. Wanneer deze vrouwen dit doen worden zij ontzettend geëerd en op handen gedragen….Tot het moment waarop ze levend op de brandstapel worden gezet om deze wereld samen met hun man te verlaten…

Deze gewoontes zijn behalve verschrikkelijk niet alleen vreemd vanuit ons eigen perspectief, maar eigenlijk ook vanuit de Indiase cultuur zelf. De reden dat er overal dieren los op straat rond lopen en dat men zelfs kakkerlakken en ratten niet als een probleem ervaart is namelijk dat India het eerste land ter wereld was met heuse dierenrechten. Indiërs geloven namelijk dat je respect behoort te hebben voor alles wat leeft, van insect tot mens. Zo kampt de stad Agra (waar de Taj Mahal zich bevindt) met een apenplaag (wat hen zelfs het leven van hun locoburgemeester gekost heeft toen hij, aangevallen door apen, met aap en al van zijn balkon af viel) en heeft men geprobeerd om apen ‘op te leiden’ om andere apen terug te leiden naar de wouden, in plaats van zich in de stad te begeven…doodschieten of verdoven en wegbrengen is immers niet respectvol. Dat deze aanpak toch niet zo geslaagd was verbaasd ons gek genoeg niet zo heel erg…het feit dat je apenrechten niet behoort te schenden, terwijl dat met die van vrouwen nog steeds veel gebeurt, wel!

Hoewel het alweer een lange blog is geworden, is er nog een laatste tegenstrijdigheid die we graag met jullie willen delen, vooral omdat het een sociaal probleem aangaat wat iedere Nederlander ongetwijfeld direct met India associeert: armoede. India staat bekend om haar kastensysteem en kent grofweg vier kasten bestaande uit de 1) priesters en priesterstudenten, 2) soldaten en overheidsfunctionarissen, 3) kooplieden en 4) werkers. Onder deze vier kasten bevinden zich nog twee grote groepen. De eerste bestaat uit ‘de onaanraakbaren’, oftewel: de mensen die wc’s schoonmaken, afval opruimen (als dat al gebeurt ;)) en, heel opvallend, als ENIGE in India de lijkverbrandingen uit mogen voeren (een ritueel waar iedere Hindoe van afhankelijk is, ongeacht of je nu uit een hoge kaste komt of een lage). De laatste groep bestaat uit de verschillende nomadische en semi-nomadische stammen, die vaak geassocieerd worden met criminaliteit (misschien een beetje zoals de Roma in sommige gedeeltes van Europa nog gezien worden?). Iedere kaste is vervolgens weer opgedeeld in duizenden kleinere sociale groepen, vaak gebaseerd op beroep. Wanneer je je oprecht gedraagt in dit leven en goede daden verricht voor anderen, heb je kans om in een hogere kaste te eindigen in een volgend leven. Het vreemde voor ons is echter dat mensen niet hun best lijken te doen om hun positie in hun HUIDIGE leven te verbeteren. Hoewel de kasten namelijk niet erkend worden door de Indiase grondwet, probeert de Indiase overheid de mensen uit de laagste kasten (en vooral de onaanraakbaren!) de sociale ladder op te helpen. Zo schijnt maar liefst 25% van de overheidsfuncties en universitaire studieplekken gereserveerd te zijn voor mensen uit deze sociale klassen. Ook worden er in sommige plekken van India nieuwe appartementencomplexen gebouwd ter vervanging van de sloppenwijken. Mensen schijnen echter weinig gebruik te maken van de kansen die hen geboden worden. En die nieuwe huizen? Die verkopen ze gewoon, om vervolgens in de sloppenwijken te blijven. Zelfs degenen die zich wat anders kunnen veroorloven en de sociale ladder wel beklimmen, schijnen vaak te kiezen voor een leven in de slums… en de huizen in de sloppenwijken schijnen er dus ook lang niet allemaal uit te zien zoals we dat in Slumdog Millionaire gezien hebben. Vele huizen schijnen bijvoorbeeld heuse keukens en badkamers te hebben! Waarom mensen dit doen? Omdat ze bang zijn voor verantwoordelijkheden. Een baan betekent dat je er op tijd moet zijn, schone kleren aan moet hebben en dat je in een keer kennis maakt met dingen als medicijnen en verzekeringen. En wat als jij de enige bent in een grote familie (rijke families krijgen vaak maar twee kinderen als gevolg van de geboortebeperkingsprogramma’s van de Indiase overheid…arme gezinnen krijgen daarentegen onbeperkt kinderen) die verdient? Dan komt iedereen bij jou aankloppen!

Dit alles doet uiteraard niet af aan het feit dat er nog veel armoede is in India. De verschillen tussen rijk en arm zijn enorm en de overgrote meerderheid van de miljonairs in Azië schijnt zich in India te bevinden. Misschien dat dit de armoede alleen maar meer zichtbaar maakt. Kleine kinderen die als volwassenen lopen te bedelen; gisteren bijvoorbeeld een jongetje die met een pasgeboren baby’tje (echt een paar uren oud!) over straat rende als een soort van nieuwe trofee die meer bedelgeld op zou moeten leveren. Mensen die op straat slapen, kinderen die op vuilnisbelten leven en echt helemaal niets hebben… voor ons erg confronterend. De dieren hebben het in India beter dan een groot gedeelte van de mensen!

Intens dus, dit bijzondere en vriendelijke land. En, zoals we al schreven, moeilijk in woorden te vatten. Een land vol tegenstrijdigheden en tradities die ver van de onze staan. Een samenleving gebaseerd op een duidelijk raamwerk van rangen en standen en met een hele duidelijke hiërarchie. Oftewel: een gecompliceerd en interessant land…en dan hebben we het nog niet eens gehad over de vele dingen die we meegemaakt en gezien hebben! Daarover onze volgende blog…

Hopelijk ben je er nog aan het einde van dit lange verhaal over ONZE ervaringen (we zijn ons ervan bewust dat India vatbaar is voor vele verschillende interpretaties). Hopelijk hebben we je een beetje inzicht kunnen geven in de dingen die wij tot nu toe opgepikt hebben van de Indiase cultuur. En…hopelijk tot onze volgende blog!

Succes met alles, hopelijk doet de zomer ook in Nederland zijn intrede ;)!

Liefs,

Marius en Wendela